Anjina Pektoris Nedir, Belirtileri, Tedavisi
Güncel ve güvenilir tıbbi bilgiler • Uzman doktorlar tarafından onaylanmıştır
Anjina Pektoris Nedir?
Anjina Pektoris (Göğüs Ağrısı), kalbin yeterli oksijen alamaması sonucu ortaya çıkan, genellikle göğüste sıkışma, baskı veya ağrı şeklinde hissedilen bir durumdur. Bu durum, genellikle koroner arterlerin daralması veya tıkanması sonucu kalbe yeterli kan akışının sağlanamamasıyla meydana gelir. Anjina Pektoris, bir hastalık değil, altta yatan bir kalp rahatsızlığının belirtisidir ve genellikle koroner arter hastalığı ile ilişkilidir.
Anjina Pektoris'in temel nedeni, kalp kasına (miyokard) yeterli oksijenin ulaşamamasıdır. Bu durum, genellikle ateroskleroz (damar sertliği) sonucu koroner arterlerin daralmasıyla ortaya çıkar. Daralan arterler, kalbin ihtiyaç duyduğu oksijen miktarını karşılayamaz hale geldiğinde, özellikle fiziksel aktivite veya stres gibi durumlarda anjina atağı meydana gelir.
Anjina Pektoris'in oluşum mekanizması, kalp kasının oksijen ihtiyacının, kan akışı ile karşılanamaması arasındaki dengesizlikten kaynaklanır. Bu dengesizlik, damar daralmalarının yanı sıra, kan basıncındaki ani yükselmeler, kalp ritim bozuklukları veya anemi gibi faktörlerle de tetiklenebilir.
Anjina Pektoris Belirtileri ve Semptomları
Anjina Pektoris'in en yaygın belirtisi, göğüs ağrısı veya rahatsızlığıdır. Bu ağrı genellikle göğsün ortasında, sıkışma, baskı, yanma veya ağırlık hissi şeklinde tarif edilir. Ağrı, genellikle fiziksel aktivite, stres veya soğuk havaya maruz kalma gibi durumlarla tetiklenir ve dinlenmekle veya nitrogliserin gibi ilaçlarla hafifler.
- Göğüs Ağrısı: Göğsün ortasında, sıkışma, baskı, yanma veya ağırlık hissi.
- Nefes Darlığı: Özellikle fiziksel aktivite sırasında ortaya çıkar.
- Omuz, Kol, Boyun, Çene veya Sırt Ağrısı: Göğüs ağrısı ile birlikte veya tek başına görülebilir.
- Halsizlik ve Yorgunluk: Özellikle kadınlarda daha sık görülebilir.
- Mide Bulantısı ve Terleme: Nadiren görülebilir.
Erken Dönem Belirtileri: Anjina Pektoris'in erken dönemlerinde, belirtiler genellikle hafif ve kısa sürelidir. Ağrı, genellikle fiziksel aktivite ile tetiklenir ve dinlenmekle hızla geçer. Erken dönemde, belirtiler bazen hazımsızlık veya kas ağrısı ile karıştırılabilir.
İleri Dönem Belirtileri: Anjina Pektoris ilerledikçe, belirtiler daha sık ve şiddetli hale gelebilir. Ağrı, dinlenme halindeyken bile ortaya çıkabilir ve daha uzun sürebilir. İleri dönemde, anjina atakları, kalp krizi riskini artırabilir.
Anjina Pektoris Nasıl Ortaya Çıkar?
Anjina Pektoris'in oluşum süreci, genellikle ateroskleroz (damar sertliği) ile başlar. Ateroskleroz, koroner arterlerin iç yüzeyinde plak adı verilen yağlı maddelerin birikmesiyle karakterizedir. Bu plaklar zamanla büyüyerek damar lümenini daraltır ve kalbe giden kan akışını engeller. Kalp kası yeterli oksijen alamadığında, anjina atağı meydana gelir.
Başlıca Risk Faktörleri:
- Yüksek Kolesterol: Kanda yüksek düzeyde LDL (kötü) kolesterol bulunması, ateroskleroz riskini artırır.
- Yüksek Tansiyon: Yüksek kan basıncı, damar duvarlarına zarar vererek ateroskleroz gelişimini hızlandırır.
- Sigara İçmek: Sigara, damar duvarlarına zarar verir ve kanın pıhtılaşma eğilimini artırır.
- Diyabet: Diyabet, damar hasarı riskini artırır.
- Obezite: Fazla kilolu olmak, kalp hastalığı riskini artırır.
- Aile Öyküsü: Ailede erken yaşta kalp hastalığı öyküsü bulunması, anjina pektoris riskini artırır.
- Yaş: Yaş ilerledikçe, kalp hastalığı riski artar.
- Hareketsiz Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz yapmamak, kalp hastalığı riskini artırır.
Anjina Pektoris Tedavi Yöntemleri
Anjina Pektoris'in tedavisi, belirtileri hafifletmek, kalp krizi riskini azaltmak ve yaşam kalitesini artırmayı amaçlar. Tedavi seçenekleri, medikal tedavi, cerrahi tedavi ve yaşam tarzı değişikliklerini içerir.
Medikal Tedavi
Medikal tedavi, genellikle ilaçlarla yapılır. Kullanılan ilaçlar arasında:
- Nitratlar: Damarları genişleterek kalbe giden kan akışını artırır ve anjina ataklarını önler.
- Beta Blokerler: Kalp hızını ve kan basıncını düşürerek kalbin oksijen ihtiyacını azaltır.
- Kalsiyum Kanal Blokerleri: Damarları genişleterek ve kalp kasının kasılma gücünü azaltarak kalbin oksijen ihtiyacını azaltır.
- Antiplatelet İlaçlar (Örneğin Aspirin): Kanın pıhtılaşmasını önleyerek kalp krizi riskini azaltır.
- Statinler: Kolesterolü düşürerek aterosklerozun ilerlemesini yavaşlatır.
Cerrahi Tedavi
Medikal tedaviye yanıt vermeyen veya ciddi damar tıkanıklığı olan hastalarda cerrahi tedavi seçenekleri düşünülebilir. Cerrahi tedavi seçenekleri arasında:
- Koroner Anjiyoplasti ve Stent Yerleştirilmesi: Daralmış veya tıkanmış koroner arterlerin balonla genişletilmesi ve stent adı verilen metal bir tüpün yerleştirilmesi işlemidir.
- Koroner Arter Bypass Greftleme (CABG): Vücudun başka bir yerinden alınan damarlar kullanılarak, tıkalı koroner arterlerin etrafından kan akışını sağlamak için yeni bir yol oluşturulması işlemidir.
Anjina Pektoris Nasıl Önlenir?
Anjina Pektoris'i önlemek veya ilerlemesini yavaşlatmak için aşağıdaki koruyucu önlemler ve yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir:
- Sağlıklı Beslenme: Düşük yağlı, düşük kolesterollü ve lifli bir diyet benimseyin. Bol miktarda meyve, sebze ve tam tahıllı ürünler tüketin.
- Düzenli Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta veya 75 dakika yüksek yoğunlukta egzersiz yapın.
- Sigarayı Bırakmak: Sigara içmek, kalp hastalığı riskini önemli ölçüde artırır.
- Kilo Kontrolü: Sağlıklı bir kiloyu koruyun.
- Kan Basıncını Kontrol Altında Tutmak: Yüksek tansiyonu tedavi ettirin ve düzenli olarak kan basıncınızı kontrol ettirin.
- Kolesterolü Kontrol Altında Tutmak: Yüksek kolesterolü tedavi ettirin ve düzenli olarak kolesterol seviyenizi kontrol ettirin.
- Diyabeti Kontrol Altında Tutmak: Diyabetiniz varsa, kan şekeri seviyenizi kontrol altında tutun.
- Stresi Yönetmek: Stresi azaltmak için yoga, meditasyon veya diğer rahatlama tekniklerini deneyin.
- Düzenli Doktor Kontrolleri: Kalp sağlığınızı takip etmek için düzenli olarak doktorunuza görünün.