Göz Tansiyonu (Glokom) Nedir, Belirtileri, Tedavisi

Göz Tansiyonu (Glokom) Nedir?

Göz Tansiyonu (Glokom), optik sinire zarar veren ve tedavi edilmediği takdirde kalıcı görme kaybına neden olabilen bir grup göz hastalığıdır. Genellikle göz içi basıncının (GİB) yükselmesiyle ilişkilendirilir, ancak normal göz içi basıncına sahip kişilerde de glokom gelişebilir. Glokomun temel nedeni, göz içindeki sıvının (aköz humor) normal şekilde boşaltılamaması ve bunun sonucunda göz içi basıncının artmasıdır. Artan basınç, optik sinire zarar vererek görme alanında yavaş yavaş daralmaya neden olur. Glokom, sinsi bir hastalıktır çünkü erken evrelerde genellikle belirti vermez ve görme kaybı fark edildiğinde genellikle geri dönüşü olmayan bir noktaya gelinmiş olabilir. Bu nedenle düzenli göz muayeneleri, özellikle risk faktörlerine sahip kişiler için hayati önem taşır.

Göz Tansiyonu (Glokom) Belirtileri ve Semptomları

Glokomun belirtileri, hastalığın türüne ve evresine göre değişiklik gösterebilir. Açık açılı glokom, en sık görülen türüdür ve genellikle belirti vermeden ilerler. Kapalı açılı glokom ise ani göz içi basıncı yükselmesiyle şiddetli ağrı, bulanık görme ve mide bulantısına neden olabilir.

• Açık Açılı Glokom: Erken evrelerde genellikle belirti vermez. İlerleyen evrelerde, periferik (çevresel) görme kaybı başlar ve zamanla merkezi görme de etkilenebilir.
• Kapalı Açılı Glokom: Ani göz ağrısı, bulanık görme, haleler görme, mide bulantısı ve kusma gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir.
• Normal Tansiyonlu Glokom: Göz içi basıncı normal olmasına rağmen optik sinir hasarı ve görme kaybı meydana gelir.
• Konjenital Glokom: Doğumda veya bebeklik döneminde ortaya çıkar. Gözlerde büyüme, ışığa karşı hassasiyet (fotofobi) ve sulanma gibi belirtilerle kendini gösterir.

Göz Tansiyonu (Glokom) Nasıl Ortaya Çıkar?

Glokomun oluşumunda birden fazla faktör rol oynar. Göz içi basıncının yükselmesi en önemli risk faktörlerinden biridir, ancak glokomun patofizyolojisi karmaşık ve çok faktörlüdür. Optik sinir hasarının temel mekanizması tam olarak anlaşılamamış olsa da, göz içi basıncının yanı sıra vasküler faktörler, genetik yatkınlık ve diğer sistemik hastalıklar da rol oynayabilir.

• Yüksek Göz İçi Basıncı (GİB): Göz içindeki sıvının (aköz humor) üretim ve drenaj dengesindeki bozukluklar sonucu GİB yükselir.
• Genetik Yatkınlık: Ailede glokom öyküsü olan kişilerde glokom gelişme riski daha yüksektir.
• Yaş: Yaş ilerledikçe glokom riski artar.
• Etnik Köken: Afrika kökenli Amerikalılarda ve Asyalılarda glokom daha sık görülür.
• Miyopi (Uzağı Görememe): Miyop olan kişilerde glokom riski daha yüksektir.
• Kortikosteroid Kullanımı: Uzun süreli kortikosteroid kullanımı göz içi basıncını artırabilir ve glokom riskini artırabilir.
• Diğer Sağlık Sorunları: Diyabet, yüksek tansiyon ve kardiyovasküler hastalıklar gibi sistemik hastalıklar glokom riskini artırabilir.

Göz Tansiyonu (Glokom) Tedavi Yöntemleri

Glokom tedavisinin amacı, göz içi basıncını düşürerek optik sinir hasarını yavaşlatmak veya durdurmaktır. Tedavi seçenekleri arasında ilaçlar, lazer tedavisi ve cerrahi yöntemler bulunur. Glokomun türüne ve şiddetine göre tedavi planı kişiye özel olarak belirlenir.

Medikal Tedavi

Göz damlaları, glokom tedavisinde en sık kullanılan ilaçlardır. Bu damlalar, göz içi basıncını düşürerek optik sinir hasarını önlemeye yardımcı olur. Farklı türde göz damlaları mevcuttur ve her birinin farklı etki mekanizmaları vardır. Bazı damlalar göz içindeki sıvı üretimini azaltırken, bazıları sıvının dışarı akışını kolaylaştırır. Göz damlalarının düzenli ve doğru şekilde kullanılması, tedavinin başarısı için kritik öneme sahiptir.

Lazer Tedavisi

Lazer tedavisi, göz içi basıncını düşürmek için kullanılan bir diğer tedavi seçeneğidir. Açık açılı glokomda Selektif Lazer Trabeküloplasti (SLT) ve Argon Lazer Trabeküloplasti (ALT) gibi yöntemler kullanılırken, kapalı açılı glokomda Lazer İridotomi uygulanabilir. Lazer tedavisi genellikle ağrısızdır ve poliklinik ortamında yapılabilir.

Cerrahi Tedavi

İlaçlar ve lazer tedavisi yeterli olmadığında cerrahi tedavi seçenekleri değerlendirilebilir. Trabekülektomi, glokom cerrahisinde en sık kullanılan yöntemdir. Bu yöntemde, göz içindeki sıvının dışarı akışını kolaylaştırmak için yeni bir drenaj kanalı oluşturulur. Minimal invaziv glokom cerrahisi (MIGS) olarak adlandırılan daha yeni cerrahi yöntemler de mevcuttur ve daha az invaziv olmaları nedeniyle iyileşme süreci daha hızlı olabilir.

Göz Tansiyonu (Glokom) Nasıl Önlenir?

Glokomu tamamen önlemek mümkün olmasa da, düzenli göz muayeneleri ve risk faktörlerinin kontrol altında tutulması hastalığın erken teşhis edilmesine ve ilerlemesinin yavaşlatılmasına yardımcı olabilir.

• Düzenli Göz Muayenesi: Özellikle 40 yaşından sonra düzenli olarak göz muayenesi yaptırmak, glokomun erken teşhis edilmesine yardımcı olur. Ailede glokom öyküsü olan kişiler, daha erken yaşlarda muayenelere başlamalıdır.
• Göz İçi Basıncını Kontrol Altında Tutmak: Yüksek göz içi basıncı, glokom için önemli bir risk faktörüdür. Göz doktorunuzun önerdiği tedavi yöntemleriyle göz içi basıncınızı kontrol altında tutmaya çalışın.
• Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve sigara içmemek gibi yaşam tarzı değişiklikleri, genel sağlığınızı iyileştirmenin yanı sıra glokom riskini de azaltabilir.
• Göz Yaralanmalarından Kaçınmak: Göz yaralanmaları, glokom riskini artırabilir. Gözlerinizi koruyucu ekipman kullanarak yaralanmalardan koruyun.
• Kortikosteroid Kullanımını Sınırlamak: Uzun süreli kortikosteroid kullanımı göz içi basıncını artırabilir. Kortikosteroid kullanmanız gerekiyorsa, doktorunuzla olası riskleri ve faydaları görüşün.