Kanser Nedir, Belirtileri, Tedavisi

Kanser Nedir?

Kanser, vücuttaki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi ve çoğalması sonucu ortaya çıkan bir hastalık grubudur. Normalde hücreler belirli bir düzen içinde büyür, bölünür ve ölür. Kanserli hücreler ise bu düzeni kaybeder ve sürekli olarak çoğalarak tümör adı verilen kitleleri oluşturabilirler. Bu tümörler, çevre dokulara yayılarak (metastaz) vücudun diğer bölgelerinde de sorunlara yol açabilir. Kanser oluşumunda genetik faktörler, çevresel etkenler (sigara, radyasyon, kimyasallar) ve yaşam tarzı alışkanlıkları (beslenme, fiziksel aktivite) rol oynar.

Kanser Belirtileri ve Semptomları

Kanser belirtileri, kanserin türüne, evresine ve vücuttaki yerine göre değişiklik gösterir. Erken dönemde belirtiler genellikle hafiftir veya hiç olmayabilir. İlerleyen evrelerde ise daha belirgin ve şiddetli belirtiler ortaya çıkabilir.

• Yorgunluk: Sürekli ve geçmeyen yorgunluk hissi.
• Açıklanamayan kilo kaybı veya kilo alımı: Diyet veya egzersiz değişikliği olmadan ani kilo değişiklikleri.
• Ağrı: Vücudun herhangi bir yerinde geçmeyen ağrı.
• Cilt değişiklikleri: Yeni benler, benlerde büyüme veya renk değişikliği, iyileşmeyen yaralar.
• Bağırsak veya mesane alışkanlıklarında değişiklik: Kabızlık, ishal, idrar yaparken ağrı veya kan görülmesi.
• Öksürük veya ses kısıklığı: Geçmeyen öksürük veya ses kısıklığı.
• Ateş: Nedeni bilinmeyen ve geçmeyen ateş.
• Şişlik veya kitle: Vücudun herhangi bir yerinde ele gelen şişlik veya kitle.

Kanser Nasıl Ortaya Çıkar?

Kanser oluşumu karmaşık bir süreçtir ve genellikle genetik mutasyonların birikimiyle başlar. Bu mutasyonlar, hücre büyümesini, bölünmesini ve ölümünü kontrol eden genlerde meydana gelir. Mutasyonlara yol açan başlıca risk faktörleri şunlardır:

• Yaş: Kanser riski yaşla birlikte artar.
• Genetik yatkınlık: Ailede kanser öyküsü olan kişilerde kanser riski daha yüksektir.
• Sigara: Sigara içmek akciğer, ağız, gırtlak, mesane ve diğer kanser türlerinin riskini artırır.
• Alkol: Aşırı alkol tüketimi karaciğer, meme, kolon ve diğer kanser türlerinin riskini artırır.
• Beslenme: Yetersiz ve sağlıksız beslenme, obezite ve bazı kanser türlerinin riskini artırır.
• Radyasyon: Yüksek dozda radyasyona maruz kalmak kanser riskini artırır.
• Kimyasallar: Bazı kimyasallara maruz kalmak kanser riskini artırır.
• Enfeksiyonlar: Bazı virüsler (HPV, Hepatit B ve C) ve bakteriler (Helicobacter pylori) kanser riskini artırabilir.
• Hormonlar: Hormon replasman tedavisi ve bazı doğum kontrol hapları meme kanseri riskini artırabilir.

Kanser Tedavi Yöntemleri

Kanser tedavisi, kanserin türüne, evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere göre değişir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

Cerrahi Tedavi

Kanserli tümörün ve çevresindeki sağlıklı dokunun cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Erken evrelerdeki birçok kanser türünde cerrahi tedavi, kanseri tamamen ortadan kaldırabilir.

Radyoterapi

Kanserli hücreleri öldürmek veya büyümelerini yavaşlatmak için yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Radyoterapi, cerrahi tedavi öncesinde veya sonrasında, kemoterapi ile birlikte veya tek başına uygulanabilir.

Kemoterapi

Kanserli hücreleri öldürmek veya büyümelerini yavaşlatmak için ilaçlar kullanılır. Kemoterapi, ağız yoluyla veya damar yoluyla verilebilir ve genellikle tüm vücuttaki kanserli hücrelere etki eder.

İmmünoterapi

Vücudun kendi bağışıklık sistemini kanserli hücrelere karşı savaşması için uyaran bir tedavi yöntemidir. İmmünoterapi, bazı kanser türlerinde başarılı sonuçlar vermektedir.

Hedefe Yönelik Tedavi

Kanserli hücrelerin büyümesini ve yayılmasını sağlayan belirli molekülleri hedef alan ilaçlar kullanılır. Hedefe yönelik tedavi, kemoterapiye göre daha az yan etkiye sahip olabilir.

Hormon Tedavisi

Bazı kanser türlerinin (örneğin meme kanseri ve prostat kanseri) büyümesini hormonlar etkileyebilir. Hormon tedavisi, bu hormonların etkisini bloke ederek kanserli hücrelerin büyümesini yavaşlatır.

Kanser Nasıl Önlenir?

Kanserden korunmak için alınabilecek birçok önlem bulunmaktadır. Bu önlemler, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeyi ve risk faktörlerinden kaçınmayı içerir.

• Sigarayı bırakmak: Sigara, kanser riskini önemli ölçüde artırır.
• Sağlıklı beslenmek: Bol meyve, sebze ve lifli gıdalar tüketmek, işlenmiş gıdalardan ve kırmızı etten kaçınmak kanser riskini azaltır.
• Düzenli egzersiz yapmak: Düzenli egzersiz, obeziteyi önler ve kanser riskini azaltır.
• Alkol tüketimini sınırlamak: Aşırı alkol tüketimi kanser riskini artırır.
• Güneşten korunmak: Güneşin zararlı UV ışınlarına maruz kalmak cilt kanseri riskini artırır.
• Aşılanmak: HPV ve Hepatit B aşıları, bu virüslerin neden olduğu kanser türlerinden korunmaya yardımcı olur.
• Düzenli tarama testleri yaptırmak: Meme kanseri, kolon kanseri, rahim ağzı kanseri gibi bazı kanser türleri için düzenli tarama testleri yaptırmak, erken teşhis ve tedavi şansını artırır.
• Sağlıklı kiloyu korumak: Obezite, bazı kanser türlerinin riskini artırır.