Katarakt Nedir, Belirtileri, Tedavisi

Katarakt Nedir?

Katarakt, göz merceğinin normalde şeffaf olan yapısının zamanla bulanıklaşması durumudur. Bu bulanıklık, ışığın retinaya ulaşmasını engelleyerek görme kalitesini düşürür. Katarakt genellikle yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkar, ancak travma, bazı hastalıklar (diyabet gibi), uzun süreli kortikosteroid kullanımı veya genetik faktörler de katarakta neden olabilir. Kataraktın oluşum mekanizması, mercek proteinlerinin zamanla denatüre olması ve kümelenmesiyle ilgilidir. Bu kümelenme, merceğin şeffaflığını azaltır ve ışığın geçişini zorlaştırır.

Katarakt Belirtileri ve Semptomları

Kataraktın belirtileri genellikle yavaş ve aşamalı olarak gelişir. Erken dönemde belirtiler hafif olabilirken, ilerleyen dönemlerde görme ciddi şekilde etkilenebilir.

Bulanık veya puslu görme: En yaygın belirtidir.
Işığa karşı hassasiyet: Özellikle parlak ışıklarda kamaşma veya rahatsızlık hissi.
Gece görüşünde zorluk: Özellikle karanlık ortamlarda görme keskinliğinin azalması.
Renklerin soluklaşması veya sararması: Renklerin canlılığını yitirmesi.
Çift görme: Tek gözle çift görme.
Sık sık gözlük veya lens değiştirme ihtiyacı: Görme keskinliğindeki değişiklikler nedeniyle.

Katarakt Nasıl Ortaya Çıkar?

Kataraktın oluşumu genellikle yaşlanma süreciyle ilişkilidir. Yaşla birlikte göz merceğindeki proteinler değişime uğrar ve kümelenmeye başlar. Bununla birlikte, bazı risk faktörleri kataraktın gelişimini hızlandırabilir veya ortaya çıkma olasılığını artırabilir:

İleri yaş: Katarakt görülme sıklığı yaşla birlikte artar.
Diyabet (Şeker Hastalığı): Diyabet, katarakt riskini artırır.
Güneşe maruz kalma: Uzun süreli ve korunmasız güneş ışığına maruz kalmak katarakt riskini artırabilir.
Sigara içmek: Sigara içmek katarakt riskini önemli ölçüde artırır.
Alkol tüketimi: Aşırı alkol tüketimi katarakt riskini artırabilir.
Steroid kullanımı: Uzun süreli kortikosteroid kullanımı katarakt riskini artırabilir.
Göz yaralanmaları veya ameliyatları: Göz travmaları veya geçirilen göz ameliyatları katarakt gelişimine neden olabilir.
Aile öyküsü: Ailede katarakt öyküsü olan kişilerde katarakt görülme olasılığı daha yüksektir.

Katarakt Tedavi Yöntemleri

Kataraktın tek etkili tedavisi cerrahidir. Kataraktın erken evrelerinde, görme sorunları gözlük veya kontakt lenslerle bir süre düzeltilebilir. Ancak, katarakt ilerledikçe ve görme kalitesi önemli ölçüde azaldığında cerrahi müdahale gereklidir.

Katarakt Cerrahisi

Katarakt cerrahisinde, bulanıklaşmış mercek çıkarılır ve yerine yapay bir mercek (göz içi lensi) yerleştirilir. Bu işlem genellikle küçük bir kesiden yapılır ve dikiş gerektirmeyebilir. En sık kullanılan cerrahi yöntem fakoemülsifikasyondur (FAKO). Bu yöntemde, ultrasonik titreşimler kullanılarak katarakt parçalanır ve emilir. Ardından, yapay mercek yerleştirilir. Katarakt cerrahisi genellikle güvenli ve etkili bir işlemdir ve çoğu hasta ameliyattan sonra görme kalitesinde önemli bir iyileşme yaşar.

Katarakt Nasıl Önlenir?

Kataraktı tamamen önlemek mümkün olmasa da, bazı yaşam tarzı değişiklikleri ve önlemler katarakt riskini azaltmaya yardımcı olabilir:

Güneş gözlüğü kullanmak: Güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korunmak için UV korumalı güneş gözlüğü kullanmak önemlidir.
Sağlıklı beslenmek: Antioksidanlar açısından zengin (meyve ve sebzeler) bir diyet katarakt riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Sigarayı bırakmak: Sigara içmek katarakt riskini artırdığı için sigarayı bırakmak önemlidir.
Diyabeti kontrol altında tutmak: Diyabet hastalarının kan şekerini düzenli olarak kontrol etmeleri katarakt riskini azaltabilir.
Düzenli göz muayenesi yaptırmak: Düzenli göz muayeneleri, kataraktın erken teşhis edilmesine ve tedaviye başlanmasına yardımcı olabilir.