Meme Kanseri Nedir, Belirtileri, Tedavisi

Meme Kanseri Nedir?

Meme kanseri, meme dokusundaki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesiyle oluşan bir hastalıktır. Genellikle süt kanallarında (duktal karsinom) veya süt bezlerinde (lobüler karsinom) başlar. Meme kanserinin oluşum mekanizması karmaşıktır ve genetik yatkınlık, hormonal faktörler ve çevresel etkenlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkar. Erken teşhis, tedavi başarısını önemli ölçüde artırır.

Meme Kanseri Belirtileri ve Semptomları

Meme kanserinin belirtileri kişiden kişiye değişebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Memede veya koltuk altında ele gelen kitle: Genellikle ağrısızdır, ancak bazen hassasiyet olabilir.
• Meme başında değişiklikler: İçeri doğru çekilme, kızarıklık, kabuklanma veya akıntı.
• Memede şekil veya boyut değişikliği: Asimetri veya şişlik.
• Meme cildinde değişiklikler: Portakal kabuğu görünümü (ödem).
• Ağrı: Nadiren görülen bir belirtidir.

İleri evrelerde kemik ağrısı, nefes darlığı, karın ağrısı gibi belirtiler de görülebilir. Erken teşhis için düzenli meme muayenesi ve mamografi önemlidir.

Meme Kanseri Nasıl Ortaya Çıkar?

Meme kanserinin oluşum süreci, meme hücrelerindeki DNA hasarı sonucu kontrolsüz büyümeye başlamasıyla tetiklenir. Bu DNA hasarı, kalıtsal (genetik) veya sonradan edinilmiş (çevresel faktörler) olabilir. Başlıca risk faktörleri şunlardır:

• Yaş: İlerleyen yaşla birlikte risk artar.
• Ailede meme kanseri öyküsü: Özellikle birinci derece akrabalarda (anne, kız kardeş, kız çocuk) meme kanseri öyküsü olması riski artırır.
• Genetik mutasyonlar: BRCA1 ve BRCA2 genlerindeki mutasyonlar riski önemli ölçüde artırır.
• Hormonal faktörler: Erken adet görme, geç menopoza girme, doğum yapmama veya geç yaşta doğum yapma, hormon replasman tedavisi kullanma riski artırabilir.
• Obezite: Özellikle menopoz sonrası obezite riski artırır.
• Alkol tüketimi: Aşırı alkol tüketimi riski artırabilir.
• Radyasyona maruz kalma: Özellikle genç yaşta göğüs bölgesine radyoterapi almak riski artırabilir.

Meme Kanseri Tedavi Yöntemleri

Meme kanseri tedavisinde çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Tedavi planı, kanserin evresine, tipine, hastanın genel sağlık durumuna ve kişisel tercihlerine göre belirlenir.

Medikal Tedavi

Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan ilaç tedavisidir. Genellikle ameliyat öncesi (neoadjuvan) veya ameliyat sonrası (adjuvan) uygulanır.

Hormon tedavisi: Hormona duyarlı (ER+ veya PR+) meme kanseri hücrelerinin büyümesini engellemek için kullanılır. Tamoksifen ve aromataz inhibitörleri gibi ilaçlar kullanılır.

Hedefe yönelik tedaviler: Kanser hücrelerinin belirli özelliklerini hedef alan ilaçlardır. Örneğin, HER2 pozitif meme kanseri için trastuzumab (Herceptin) kullanılır.

İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı güçlendiren tedavilerdir. Bazı meme kanseri türlerinde kullanılabilir.

Cerrahi Tedavi

Lumpektomi: Memedeki kanserli dokunun çıkarılmasıdır. Genellikle radyoterapi ile birlikte uygulanır.

Mastektomi: Memenin tamamının çıkarılmasıdır. Farklı mastektomi türleri vardır (basit mastektomi, modifiye radikal mastektomi, cilt koruyucu mastektomi).

Lenf nodu diseksiyonu: Koltuk altındaki lenf nodlarının çıkarılmasıdır. Sentinel lenf nodu biyopsisi, lenf nodu diseksiyonunun daha az invaziv bir alternatifidir.

Radyoterapi

Yüksek enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerini öldürmeyi hedefler. Genellikle lumpektomi sonrası veya mastektomi sonrası göğüs duvarına uygulanır.

Meme Kanseri Nasıl Önlenir?

Meme kanserini tamamen önlemek mümkün olmasa da, riski azaltmaya yardımcı olabilecek bazı önlemler ve yaşam tarzı önerileri vardır:

• Düzenli meme muayenesi: 20 yaşından itibaren her ay kendi kendine meme muayenesi yapmak önemlidir.
• Klinik meme muayenesi: 20-39 yaş arası her 1-3 yılda bir, 40 yaşından sonra her yıl doktor tarafından klinik meme muayenesi yapılması önerilir.
• Mamografi: 40 yaşından itibaren yıllık mamografi taraması önerilir. Ailede meme kanseri öyküsü olanlar için daha erken yaşta taramaya başlanması gerekebilir.
• Sağlıklı yaşam tarzı: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz yapma, ideal kiloyu koruma, alkol tüketimini sınırlandırma ve sigara içmemek önemlidir.
• Hormon replasman tedavisinden kaçınma: Hormon replasman tedavisi riskini artırabilir.
• Emzirme: Emzirme, meme kanseri riskini azaltabilir.
• Risk azaltıcı ilaçlar veya cerrahi: Yüksek riskli kadınlar için tamoksifen veya raloksifen gibi ilaçlar veya risk azaltıcı mastektomi (memenin cerrahi olarak alınması) düşünülebilir.