Reflü Nedir, Belirtileri, Tedavisi

Reflü Nedir?

Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH), mide içeriğinin yemek borusuna (özofagus) geri kaçması sonucu oluşan kronik bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Bu geri kaçış, mide asidinin yemek borusunu tahriş etmesine ve çeşitli semptomlara yol açar. Reflü, normal fizyolojik bir olay olabileceği gibi, sık ve şiddetli olduğunda hastalığa dönüşür. GÖRH'nin temel nedeni, yemek borusu ile mide arasındaki kapak görevi gören alt özofagus sfinkterinin (AÖS) yeterince kapanmaması veya gevşemesidir. Bu durum, mide içeriğinin yukarı doğru hareket etmesine izin verir.

Reflü Belirtileri ve Semptomları

GÖRH'nin en yaygın belirtileri arasında mide yanması ve ağza acı su gelmesi bulunur. Ancak, reflü hastalığının belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve farklı şiddetlerde ortaya çıkabilir.

• Mide Yanması: Göğüs bölgesinde hissedilen yanma hissi, özellikle yemeklerden sonra veya yatarken artabilir.
• Ağza Acı Su Gelmesi: Mide içeriğinin ağza geri gelmesi, ekşi veya acı bir tat bırakabilir.
• Yutma Güçlüğü (Disfaji): Yemek borusunda daralma veya iltihaplanma nedeniyle yutma zorluğu yaşanabilir.
• Göğüs Ağrısı: Kalp rahatsızlığı ile karıştırılabilecek şiddetli göğüs ağrıları görülebilir.
• Kronik Öksürük: Mide asidinin solunum yollarına kaçması sonucu kuru öksürük ortaya çıkabilir.
• Ses Kısıklığı: Ses tellerinin tahriş olması nedeniyle ses kısıklığı yaşanabilir.
• Boğaz Ağrısı: Mide asidinin boğazı tahriş etmesi sonucu boğaz ağrısı görülebilir.
• Astım Belirtilerinde Kötüleşme: Reflü, astım hastalarında semptomları şiddetlendirebilir.

İleri dönemlerde, tedavi edilmeyen reflü hastalığı yemek borusunda hasara, Barrett özofagusu gibi ciddi komplikasyonlara ve hatta yemek borusu kanseri riskinin artmasına neden olabilir.

Reflü Nasıl Ortaya Çıkar?

GÖRH'nin oluşumunda rol oynayan başlıca faktörler şunlardır:

• Alt Özofagus Sfinkteri (AÖS) Disfonksiyonu: AÖS'nin zayıflaması veya gevşemesi, mide içeriğinin yemek borusuna kaçmasına neden olur.
• Hiatal Herni: Midenin bir kısmının diyaframdaki açıklıktan yukarı doğru kayması, AÖS'nin işlevini bozabilir.
• Mide Boşalma Sorunları: Midenin yavaş boşalması, mide basıncını artırarak reflü riskini yükseltebilir.
• Obezite: Aşırı kilo, karın içi basıncını artırarak AÖS'ye baskı yapabilir.
• Hamilelik: Hamilelik sırasında hormon seviyelerindeki değişiklikler ve büyüyen uterusun mideye baskı yapması reflüye neden olabilir.
• Sigara İçmek: Sigara, AÖS'yi gevşeterek ve mide asidi üretimini artırarak reflü riskini artırır.
• Bazı İlaçlar: Bazı ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve tansiyon ilaçları reflüye neden olabilir.
• Beslenme Alışkanlıkları: Yağlı, baharatlı, asitli yiyecekler ve kafeinli içecekler reflü semptomlarını tetikleyebilir.

Risk faktörleri arasında obezite, hamilelik, sigara kullanımı, bazı ilaçların kullanımı ve belirli yiyeceklerin tüketimi yer alır.

Reflü Tedavi Yöntemleri

GÖRH tedavisinin amacı, semptomları hafifletmek, yemek borusunu iyileştirmek ve komplikasyonları önlemektir. Tedavi seçenekleri arasında yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi ve cerrahi müdahale bulunur.

Medikal Tedavi

İlaç tedavisi, mide asidini azaltarak veya nötralize ederek reflü semptomlarını kontrol altına almaya yardımcı olur. En sık kullanılan ilaçlar şunlardır:

• Antasitler: Mide asidini hızla nötralize ederek hızlı rahatlama sağlarlar (Örn: Rennie, Gaviscon).
• H2 Reseptör Blokerleri: Mide asidi üretimini azaltırlar (Örn: Ranitidin, Famotidin).
• Proton Pompa İnhibitörleri (PPI'lar): Mide asidi üretimini önemli ölçüde azaltırlar ve genellikle daha etkilidirler (Örn: Omeprazol, Lansoprazol, Pantoprazol).

Cerrahi Tedavi

İlaç tedavisine yanıt vermeyen veya uzun süreli ilaç kullanımından kaçınmak isteyen hastalarda cerrahi tedavi düşünülebilir. En sık uygulanan cerrahi yöntem fundoplikasyon'dur. Bu işlemde, midenin üst kısmı yemek borusunun etrafına sarılarak AÖS güçlendirilir.

Doğal Tedavi Yöntemleri

Bazı doğal yöntemler, reflü semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Bunlar arasında zencefil, papatya çayı, meyan kökü ve aloe vera suyu bulunur. Ancak, bu yöntemlerin etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmamıştır ve mutlaka bir doktora danışılmalıdır.

Reflü Nasıl Önlenir?

GÖRH'yi önlemek veya semptomları hafifletmek için aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri önerilir:

• Sağlıklı Kilo: Fazla kilolardan kurtulmak, karın içi basıncını azaltarak reflü riskini azaltır.
• Küçük ve Sık Öğünler: Büyük öğünler yerine, gün içinde daha küçük ve sık öğünler tüketmek mide basıncını azaltır.
• Yatmadan Önce Yemek Yememek: Yatmadan en az 2-3 saat önce yemek yemeyi bırakmak, mide asidinin yemek borusuna kaçmasını engeller.
• Yüksek Yastıkla Yatmak: Başınızı yüksekte tutarak yatmak, yerçekimi sayesinde mide asidinin yukarı çıkmasını zorlaştırır.
• Tetkikleyici Yiyeceklerden Kaçınmak: Yağlı, baharatlı, asitli yiyecekler, çikolata, nane, alkol ve kafeinli içecekler gibi reflü semptomlarını tetikleyen yiyeceklerden kaçınmak önemlidir.
• Sigarayı Bırakmak: Sigara, AÖS'yi gevşeterek ve mide asidi üretimini artırarak reflü riskini artırır.
• Sıkı Giysilerden Kaçınmak: Sıkı giysiler karın içi basıncını artırarak reflüye neden olabilir.
• Stresi Yönetmek: Stres, mide asidi üretimini artırarak reflü semptomlarını kötüleştirebilir. Stresi yönetmek için yoga, meditasyon veya diğer rahatlama tekniklerini deneyebilirsiniz.